گواوا خورده اید؟

«گواوا» معروف به سیب و زیتون محلی میوه ای منحصر به مناطق گرمسیری به ویژه سیستان و بلوچستان سرشار از ارزش غذایی و دارای کاربردهای درمانی و صنعتی است که در صورت توسعه کشت آن سوددهی و ارزآوری بسیار خوبی خواهد داشت. گواوا معروف به سیب مناطق گرمسیری در گذشته های بسیار دور از مکزیک تا پرو کشت می شد اما امروز کشت و پرورش آن در نقاط گرمسیری و نیمه گرمسیری دنیا گسترش یافته است.

گواوا به عنوان میوه دسری از اهمیت ویژه ای برخوردار است. از درخت گواوا به عنوان حصار و همچنین گیاه زینتی نیز استفاده می شود.

گیاه کم توقع
گواوا گیاه بسیار کم توقعی است و کاشت و پرورش آن به صورت باغ یکدست یا مخلوط با سایر درختان میوه به منظور تولید میوه ارگانیک در بسیاری از مناطق گرمسیری و نیمه گرمسیری دنیا رواج دارد.
کاشت و تولید گواوا در ایران بسیار محدود و کمیاب است و در برخی مناطق هرمزگان و سیستان و بلوچستان از جمله شهرستانهای چابهار، سرباز، نیکشهر و بخش زرآباد کنارک از بسترهای تولید محدود آن در کشور است اما قابلیت صنعتی شدن این میوه را نیز دارند. مناطق عمده کشت این محصول در دنیا کشورهای جنوب آسیا، هاوایی، کوبا و هند است.

زیتون محلی
در زبان بومی جنوب سیستان و بلوچستان گواوا به «زیتون محلی» معروف است. گواوا یا زیتون محلی میوه ای با ارزش غذایی بالا و نسبتا ارزان در مناطق تولید و دارای طعم و عطر خاص است. این میوه منبع غنی «ویتامین ث» و «پکتین» و دارای مقادیر مناسبی از کلسیم و فسفر بوده و همچنین بذر آن غنی از آهن است. میوه گواوا میوه بسیار خوشمزه ای است که از پوست آن سالاد و دسر تولید و ژله گواوا نیز معروف است. ارقام وحشی گواوا منابع خوبی برای تولید ژله هستند لذا در صورت صنعتی شدن از میوه گواوا می توان کره میوه ای، شربت و آبمیوه هم تهیه کرد.
همچنین برگ گواوا در درمان بیماری اسهال مورد استفاده قرار می گیرد و در صنایع رنگ و تانن سازی نیز کاربرد دارد. گواوا درختچه ای است با پوست قهوه ای که در شرایط رطوبتی بالا تا ارتفاع شش تا 9 متر با تنه ای به قطر 30 سانتیمتر یا بیشتر نیز رشد کرده و گسترش می یابد. گواوا دارای ارقام دسری، ارقام مناسب فرآوری و ارقام دومنظوره است.

بخش زرآباد شهرستان کنارک در جنوب غربی ترین نقطه استان سیستان و بلوچستان در جنوب شرقی ایران که به «هندوستان کوچک» معروف است و از جمله نقاط مستعد و با ظرفیت های فراوان کشاورزی است که به لحاظ خاک مساعد و آب فراوان به «زرآباد زرخیز» مشهور است.
بخشدار زرآباد می گوید زرآباد یکی از کانونهای تولید محصولات گرمسیری مانند موز، انبه، سیتاپل، کنار، نارگیل، چیکو، تمر هندی، پاپایا و گواوا در کشور است که 30 هکتار از زمینهای آن به کشت گواوا اختصاص دارد. مجتبی شجاعی افزود: این زمینها باکیفیت ترین گواوای ایران را دارند بگونه ای که مشتری خاص خود را داشته و از هر هکتار آن 15 تن محصول برداشت می شود. وی زمان کشت این محصول گرمسیری در گلخانه طبیعی زرآباد را از اسفند تا اوایل اردیبهشت و مهر و آبان ذکر کرد. بخشدار زرآباد گفت: بخش زرآباد قابلیت کشت بیش از هزار هکتار و تولید بیش از 15 هزار تن سالانه این محصول و ایجاد صنایع فرآوری (غذایی، دارویی، صنعتی، دسری و کمپوتی) را دارد.

وی افزود: همچنین این خطه به سبب داشتن شرایط جغرافیایی مناسب و دسترسی به آبهای آزاد و گمرکات و همچنین استقرار در موقعیت پئواکونومیک بندرچابهار به بندرعباس از توانمندی لازم برای صادرات و ارزآوری برخوردار است. شجاعی گفت: در همین چارچوب این بخش می تواند زمینه اشتغال افزون بر هزار نفر را به صورت مستقیم و 600 نفر را به صورت غیرمستقیم فراهم کند.

رضا نجفی رییس سازمان جهاد کشاورزی سیستان و بلوچستان نیز گفت: 800 هکتار از باغهای استان به کاشت گواوا اختصاص دارد. وی افزود: 500 هکتار از باغهای گواوا در سیستان و بلوچستان بارور و بقیه غیربارور است که سالانه چهار هزار و 800 تن محصول را تولید و روانه بازار مصرف می کنند.

نجفی گفت: گواوا یا زیتون محلی میوه ای با ارزش غذایی بالا و طعم و عطر خاص است که بیشتر در شهرستانهای چابهار، سرباز، نیکشهر و کنارک واقع در جنوب سیستان و بلوچستان کاشت می شود. وی با بیان اینکه شرایط آب و هوایی جنوب استان برای کشت محصولات گرمسیری بسیار مناسب است، افزود: هفت هزار هکتار از زمینهای این استان به کشت محصولات گرمسیری اختصاص دارد.

رییس جهاد کشاورزی سیستان و بلوچستان گفت: موز بیشترین میزان تولید محصولات گرمسیری سیستان و بلوچستان را دارد و سایر محصولات شامل انبه، گواوا، چیکو، کنار، نارگیل، تمر هندی و «پاپایایا» خربزه درختی نیز در استان کشت می شوند.